Pierwsza i druga pandemia w Europie średniowiecznej. Jak epidemiologia zmieniła sposób badań historycznych nad rozprzestrzenianiem się dżumy w przeszłości.


Obraz św. Rozalii. Fot. Wojciech Salamon.

Muzeum w Bochni im. prof. Stanisława Fischera

uprzejmie zaprasza 12 grudnia o godzinie 17.30

na Czwartkowe Spotkanie Muzealne.

Dr hab. Krzysztof Polek

prof. Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie,

Instytut Historii i Archiwistyki

wygłosi wykład pt.

Pierwsza i druga pandemia w Europie średniowiecznej.

Jak epidemiologia zmieniła sposób badań historycznych

nad rozprzestrzenianiem się dżumy w przeszłości.

Historycy zajmujący się badaniem nad występowaniem i skutkami epidemii w przeszłości natrafiają na ograniczenia, którymi są język źródeł i ówczesna terminologia medyczna użyta w opisach. Ponadto często autorami tekstów były osoby nieposiadające wiedzy medycznej. Nowy etap w badaniach nad mechanizmami powstawania plag i epidemii przypadł na drugą połowę XX w. a związany był z postępem w zakresie biochemii, fizjologii i genetyki znanych już szczepów bakterii – Yersinia pestis. W 2001 r. odkryto jej genom, co umożliwiło zidentyfikowanie rodzajów bakterii odpowiedzialnych za wybuch epidemii w przeszłości. W badaniach wykorzystano metody biologii molekularnej DNA osób zmarłych podczas plag. Pozwoliło to nie tylko ustalić rodzaj wirusa odpowiedzialnego za dany rodzaj choroby zakaźnej, ale także określić szybkość, z jaką się rozprzestrzeniała oraz rolę nosicieli. Dziś coraz częściej spotykane są prace historyków, którzy odwołują się do najnowszych rezultatów badań w zakresie biologii molekularnej i bakteriologii. To zaś przyczyniło się do zmiany sposobu spojrzenia na choroby zakaźne występujące przede wszystkim w starożytności i średniowieczu. Dla historyków wiedza medyczna stała się „oknem”, przez które mogą „zajrzeć” w przeszłość w celu poznania zdrowia ówczesnych ludzi, ich dolegliwości i lęków.