Ślady jego obecności – wirtualna wystawa

Wystawa wirtualna z okazji 100. rocznicy urodzin Jana Pawła II
Muzeum im. prof. Stanisława Fischera w Bochni Bochnia 2020
Tekst: Jan Flasza. Fotografie medali i numizmatów: Bogdan Mrówka

Dar arcybiskupa

Kolekcja pamiątek po św. Janie Pawle II, zgromadzona w Muzeum im. prof. Stanisława Fischera, należy do najbardziej kompletnych i najcenniejszych tego rodzaju w Polsce. Jej podstawowym walorem jest fakt, że wszystkie wchodzące w jej skład obiekty zostały wytworzone przez instytucje watykańskie, a kilka bezpośrednio dotyczy osoby Jana Pawła II.
Ten cenny zbiór pamiątek po św. Janie Pawle II, zgromadzony w bocheńskim muzeum, zawdzięczamy hojnym darom związanego z Bochnią arcybiskupa Henryka Nowackiego. Urodził się 11 sierpnia 1946 r. w niemieckim Gunzenhausen (północna Bawaria). Szkołę podstawową i Liceum Ogólnokształcące imienia Króla Kazimierza Wielkiego ukończył w Bochni. W 1964 r. wstąpił do Wyższego Seminarium Duchownego w Tarnowie. Święcenia kapłańskie otrzymał 31 maja 1970 r. w katedrze tarnowskiej. Pracę duszpasterską rozpoczął jako wikariusz w Ropczycach, gdzie prowadził duszpasterstwo młodzieży, które kontynuował później będąc wikariuszem w parafii katedralnej w Tarnowie.
W roku 1974 został skierowany przez ówczesnego biskupa tarnowskiego Jerzego Ablewicza na studia w Katolickim Uniwersytecie Lubelskim, gdzie na wydziale teologicznym studiował teologię fundamentalną zdobywając stopień licencjata. Studia rozpoczęte w Lublinie kontynuował w Papieskim Uniwersytecie Św. Tomasza z Akwinu (Angelicum), równocześnie studiował w Papieskim Instytucie Studiów Wschodnich, specjalizując się w teologii wschodniej. W 1980 r. został skierowany na studia w Papieskiej Akademii Kościelnej, która przygotowuje księży do służby dyplomatycznej w Stolicy Apostolskiej. W międzyczasie kontynuował studia w Angelicum na fakultecie prawa kanonicznego ze specjalnością prawa międzynarodowego. Służbę dyplomatyczną w Stolicy Apostolskiej rozpoczął w sierpniu 1983 r. jako sekretarz nuncjatury apostolskiej w Paragwaju. W sierpniu 1987 r. został przeniesiony do delegatury apostolskiej w Angoli, gdzie do września 1989 r. pełnił funkcję sekretarza. W tymże roku został oddelegowany do pracy w Sekcji Polskiej Sekretariatu Stanu, gdzie pracował ponad jedenaście lat. W tym czasie towarzyszył Ojcu Świętemu w jego licznych podróżach apostolskich do różnych krajów świata, w tym także w trzech pielgrzymkach do Polski (1991, 1997 i 1999). W 2001 r. został podniesiony przez papieża Jana Pawła II do godności arcybiskupa i mianowany nuncjuszem apostolskim na Słowacji oraz arcybiskupem tytularnym Blery. 28 listopada 2007 został mianowany nuncjuszem w Nikaragui, 28 czerwca 2012 nuncjuszem w Szwecji i Islandii. 6 października 2012 równocześnie akredytowany nuncjuszem apostolskim w Danii, Finlandii i Norwegii. W istotnym stopniu przyczynił się do podniesienia przez Jana Pawła II kościoła św. Mikołaja w Bochni do godności bazyliki mniejszej. Bocheńskim parafiom ofiarował także cenne pamiątki po Janie Pawle II.

Dziś pamiątki po Świętym Janie Pawle II nabierają szczególnego znaczenia

Pierwszy dar ks. Henryka J. Nowackiego otrzymaliśmy w 1995 r. Dziesięć lat później – 24 września 2005 r., podczas Papieskiego Wieczoru Pamięci w naszym muzeum, arcybiskup Henryk J. Nowacki, wówczas jeszcze nuncjusz apostolski na Słowacji, powiedział przekazując piuskę Jana Pawła II: „Jak dawać, to wszystko! Zbiory te przekazuję zawsze Muzeum w Bochni z wielką radością i wdzięcznością dla mojego ukochanego Miasta”. Wcześniej w liście do muzeum z 20 maja 2005 r. arcybiskup Nowacki napisał:„Chciałbym aby te wszystkie zbiory, jakie przekazałem wcześniej i te obecnie dołączone czyniły bliższą wielką i świętą postać Bożego Męża papieża Jana Pawła II. Niech wszystkim przypominają wielkie dzieła, jakie przez tego Wielkiego Papieża z rodu Polaków czynił Bóg w naszych czasach, w których żyjemy”. Kolekcja obejmuje kilkaset medali, w tym wybite z okazji wszystkich 104 pielgrzymek papieskich do różnych krajów świata. Po względem znaczenia, najwartościowsze są jednak medale wybite z okazji kolejnych lat pontyfikatu (Medaglia Pontificia), którymi obdarowywano na Watykanie znamienitych gości. Szczególnie cennym jest tryptyk złożony z trzech medali wybitych w 2003 roku, z okazji XXV rocznicy pontyfikatu – złotego, srebrnego i brązowego. Posiada certyfikat autentyczności Sekretariatu Stanu nr 50/900. Sakiewkę ze zbiorem takich medali oraz zapieczętowany dokument z krótkim łacińskim opisem życia Jana Pawła II umieścił w jego trumnie mistrz ceremonii papieskich, arcybiskup Piero Marini. W kolekcji są też medale wydane z okazji ważnych wydarzeń w Kościele Katolickim. Większość medali została zaprojektowana przez wybitnych artystów sztuki medalierskiej. Ważną częścią kolekcji są monety watykańskie pontyfikalne, takież same znaczki pocztowe oraz okolicznościowe datowniki poczty watykańskiej. Spośród monet warto wymienić m.in. wydaną z okazji roku jubileuszowego (Anno Santo del 2000. Moneta Celebrativa Stradordinaria) oraz watykańskie euro – 8 monet wybitych w Watykanie z okazji XXV roku pontyfikatu Jana Pawła II. Na ofiarowanych Muzeum egzemplarzach książek Jana Pawła II – Dar i Tajemnica oraz Tryptyk Rzymski znajdują się odręczne podpisy Jana Pawła II. Muzeum posiada także teksty papieskich encyklik, obrazki święte rozdawane przez papieża oraz inne unikatowe druki watykańskie.

Cimelia czyli pamiątki szczególne

Nad wyraz cennymi zabytkami są: piuska Jana Pawła II, egzemplarz osobisty modlitewnika Litania Narodu Polskiego, którą papież codziennie odmawiał za ojczyznę, a także serweta z papieskiego stołu. Wszystkie wymienione obiekty stanowią niezwykle atrakcyjny zespół obrazujący szczególne znaczenie świętego Jana Pawła II w dziejach Kościoła.
Dotychczas wspomniane pamiątki były eksponowane przez Muzeum w formie wystaw tradycyjnych. W trudnych warunkach funkcjonowania Muzeum, z uwagi na panującą pandemię, prezentujemy w wirtualnej formie ich wybór. Mamy zarazem nadzieję, że zaciekawią również Państwa inne materiały z naszych zbiorów, lub nam udostępnione, prezentujące związki Karola Wojtyły z Bochnią i regionem bocheńskim.
Jan Flasza
Bochnia, 12 maja 2020.