Stanisław Fischer

STANISŁAW FISCHER – urodził się 27 stycznia 1879 r. w Wieliczce. Po ukończeniu studiów polonistycznych na Uniwersytecie Jagiellońskim, poświęcił się pracy pedagogicznej w gimnazjach galicyjskich – najpierw w Wadowicach, później w Bochni. Od 1909 do 1934 roku uczył w gimnazjum bocheńskim, m. in. języka polskiego, łaciny, propedeutyki filozofii, logiki, historii i psychologii. W tym czasie coraz wyraźniej rysuje jego fascynacja historią, i to w szczególności problematyką lokalną w rozumieniu powiatu bocheńskiego. Działalność badawcza z zakresu historii, archeologii, etnografii, historii sztuki, była dlań równie istotna, co kilkudziesięcioletnia działalność kolekcjonerska, której uwieńczeniem było dzieło jego życia – muzeum bocheńskie, otwarte w 1959 roku. W kolekcji, którą podarował utworzonej instytucji muzealnej, obok dawnej rzeźby ludowej i malarstwa, starodruków, rękopisów, była licznie reprezentowana kartografia salinarna, pergaminowe dokumenty staropolskie, dawne księgi żupne, pamiątki cechowe, militaria, zabytki archeologiczne. Świetnie poznał kopalnię soli, którą wielokrotnie przemierzał z notesem i szkicownikiem. Docierał do miejsc dziś już przeważnie niedostępnych a fascynujących, które utrwalił w cyklu rysunków, akwarel, a także prac olejnych. 

Stanisław Fischer przed budynkiem muzeum w ostatnich latach swojego życia.
Stanisław Fischer, pierwszy kustosz Muzeum w Bochni w swoim gabinecie, lata 60. XX w.

Stanisław Fischer zmarł 27 kwietnia 1967 r. w Bochni. Pozostawił w rękopisach kilkanaście tomów wypisów z dokumentów źródłowych, przechowywanych wraz z większością spuścizny w Muzeum oraz wiele publikacji naukowych i popularno-naukowych z zakresu historii regionu i żupy bocheńskiej.

23 września 2003 r. profesor Stanisław Fischer otrzymał pośmiertnie medal „Sprawiedliwy Wśród Narodów” przyznawany przez Instytut YAD VASHEM.

Medal na ręce rodziny Profesora wręczył ówczesny Ambasador Izraela w Polsce – Szewach Weiss.

Mieczysław Serwin-Oracki (1912-1978), Portret Stanisława Fischera, olej/płótno.
Stanisław Fischer oprowadza po zebranych przez siebie zbiorach etnograficznych, które umieścił również w pierwszej ekspozycji stałej muzeum, lata 60. XX w.

 

O Stanisławie Fischerze pisali m.in.:

1. Józef Piotrowicz, Życie i działalność Stanisława Fischera (1879 – 1967), „Studia i materiały do dziejów żup solnych w Polsce”, tom III, Wieliczka 1974, s. 98 – 136; autor ten zestawił także bibliografię  prac Stanisława Fischera.
2. Jan Flasza, Stanisław Fischer 1879 – 1967, Bochnia 1987.
3. Jan Flasza, Poza kres życia w: Małopolska. Regiony – regionalizmy – małe ojczyzny, I, Kraków 1999.
4. Jan Flasza, Historia Muzeum, fundator i ofiarodawcy, zbiory historyczne, zbiory sztuki w: Muzeum w Bochni. Przewodnik po zbiorach i ekspozycjach, Bochnia 2001.
5. Jan Flasza, Stanisław Fischer – odkrywca i miłośnik ziemie bocheńskiej, Bochnia 2009.